ကေမာၻဇသာဒီ နန္းေတာ္

ဘုရင့္ေနာင္ မင္းတရားၾကီး ဇင္းမယ္သို႔ခ်ီစဥ္ ဟံသာ၀တီေနျပည္ေတာ္တြင္ က်န္ရစ္ေနခဲ့သည့္ ရွမ္းတို႔သည္ ဇင္းမယ္သားတစ္ဦးကို အၾကီးအမႈးတင္ကာ "ဗညားက်န္းေထာ"ဘြဲ႔ေပးျပီး သူပုန္ထၾကသည္။အင္အား ၃၀၀၀၀ ေက်ာ္သည္ဟုဆိုသည္။သို႔ေသာ္ အင္း၀မွ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္လာသည့္ နန္းက်ဘုရင္ နရပတိစည္သူက သစၥာခံသည့္အေနျဖင့္ လက္က်န္အမႈးအမတ္မ်ားတို႔ကို ဦးေဆာင္ျပီးတိုက္သည့္အတြက္ ရွမ္းတို႔ပ်က္ေလသည္။ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားၾကီး ထိုကိစၥကိုသိလွ်င္သိခ်င္း ဟံသာ၀တီသို႔ျပန္လာျပီးလွ်င္ ပုန္ကန္သူတို႔ကို အလွ်င္အျမန္ႏွိမ္ႏွင္းသည္။ရွိရွိသမွ်ေသာ္ ပုန္ကန္သူတို႔ကို မီးတိုက္သတ္ရန္မိန္႔ေသာ္လည္း ဆရာေတာ္၊သံဃာေတာ္မ်ား အသနားခံသည့္အတြက္ အၾကီးအမႈးျဖစ္သူ ၇၀၀ ေက်ာ္ကိုသာသတ္ေစသည္။ထိုအေရးအခင္းျပီးလွ်င္ မင္းတရားၾကီးသည္ လက္ရွိစိုးစံေနသည့္ မြန္မင္းမ်ားအစဥ္အဆက္စိုးစံလာသည့္ ဟံသာ၀တီနန္းထက္ ဧကရာဇ္တစ္ပါးႏွင့္ အညီ ၾကီးက်ယ္ျခင္း၊ခမ္းနားျခင္း၊လံုျခံဳျခင္း ဂုဏ္တို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေစရန္အတြက္ နန္းသစ္တည္ရန္ အစီအစဥ္ ခ်ေလသည္။

နန္းသစ္တည္အစီအစဥ္မ်ား

သကၠရာဇ္ ၉၂၈၊တန္ေဆာင္မုန္း လဆန္း ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ နန္းသစ္တည္ရန္ စတင္ေျမတူးေစသည္။တေပါင္းလဆန္း ၅ ရက္တြင္ က်ံဳးကိုစတင္တူးေဖာ္သည္။ နန္းသစ္၏ ဧရိယာမွာ စတုရန္းအတာ ၃၄၀၀ ရွိသည္။ သကၠရာဇ္ ၉၂၉၊တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၃ ရက္၊ေသာၾကာေန႔ တြင္ ေရႊနန္းေတာ္ ၆ ေဆာင္အပါအ၀င္ က်န္အေဆာင္အခန္းတို႔ကို တည္ေစသည္။ထိုသို႔ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ ျမန္မာ၊မြန္၊ရွမ္း၊ယိုးဒယား အစရွိသည္တို႔မွ ဗိသုကာ၊လက္သမား၊ပန္းရံ အတတ္တတ္သူမ်ားကို ေခၚေဆာင္ကာ ေဆာက္လုပ္ေစသည္။

ျမိဳ႕တံခါး ၂၀

ျမိဳ႕တံခါးမ်ားကို အေနာက္ေျမာက္ဖက္မွ စတင္ေရတြက္သည္။ျမိဳ႕တံခါးတစ္ခုအတြက္ လက္ေအာက္ခံ ပေဒသရာဇ္တစ္ဦးက်စီ တာ၀န္ေပးျပီး တည္သူတို႔၏ ျပည္ရြာအမည္အတိုင္း ေခၚတြင္ေစသည္။ထို တံခါးႏွစ္ဆယ္မွာ

1. ယိုးဒယားတံခါး
2. တနသၤာရီတံခါး
3. မုတၱမတံခါး
4. ပုခန္းတံခါး
5. ပုသိမ္တံခါး
6. ျပည္တံခါး
7. အင္း၀တံခါး
8. ေတာင္ငူတံခါး
9. ဒလတံခါး
10. လင္းဇင္းတံခါး
11. ဇင္းမယ္တံခါး
12. မိုးမိတ္တံခါး
13. မိုးညွင္းတံခါး
14. မိုးေကာင္းတံခါး
15. ထား၀ယ္တံခါး
16. ကေလးတံခါး
17. မိုးနဲတံခါး
18. ေညာင္ေရႊတံခါး
19. သာယာ၀တီတံခါး
20. သိႏၷီတံခါး - တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

နန္းသစ္တက္ျခင္း

သို႔ျဖင့္ ၉၂၉ ခု၊တန္ခူးလျပည့္ေက်ာ္ ၄ ရက္၊တနလၤာေန႔တြင္ ရထားျပသာဒ္ကိုစီးကာ ထြက္ေတာ္မူျပီးေတာင္တံခါးမွ၀င္ကာ နန္းသိမ္းေလသည္။အမည္ကိုလည္း ကေမာၻဇသာဒီ ဟု သမုတ္သည္။

နန္းေတာ္ပ်က္စီးျခင္း

ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားၾကီး တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ ဒုတိယျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အခ်ိန္တိုတိုအတြင္း ထီးနန္းဆက္ခံသည့္ သားေတာ္ နႏၵဘုရင္လက္ထက္တြင္ ပ်က္စီးျခင္းသို႔ေရာက္ေလသည္။အုပ္ခ်ဳပ္မႈမႏိုင္ႏွင္းပဲ ေအာင္ျမင္မႈမရွိသည့္ စစ္မ်ားကို မၾကာခဏဆင္ႏြဲသည့္အတြက္ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သည့္ ေတာင္ငူဘုရင္ခံ မင္းရဲသီဟသူက ရခိုင္ဘုရင္မင္းဗာၾကီးႏွင့္ပူးေပါင္းကာ ပုန္ကန္သည္။တားဆီးႏိုင္ျခင္းမရွိေတာ့ပဲ အိမ္ေရွ႕မင္း မင္းရဲေက်ာ္စြာ ပါေတာင္ငူ အိမ္ေရွ႕မင္းနတ္သွ်င္ေနာင္ထံ လက္နက္ခ်သျဖင့္ နႏၵဘုရင္မွာ လြယ္လြယ္ျဖင့္ အရွံဳးေပးျပီး ေတာင္ငူသို႔ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားျခင္းခံခဲ့ရသည္။ထိုေနာက္ ေတာင္ငူတပ္ႏွင့္ ရခိုင္တပ္တို႔ ကေမာၻဇသာဒီနန္းေတာ္ႏွင့္ တကြ ဟံသာ၀တီကို မီးတိုက္ဖ်က္ဆီးေလသည္။သို႔ျဖင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတခြင္တြင္ ေက်ာ္ေဇာလွသည့္ ကေမာၻဇသာဒီနန္းေတာ္မွာ ပ်က္စီးျခင္းသို႔ ေရာက္ရေလသည္။

ယေန႔ ကေမာၻဇသာဒီ

တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ အတြင္းေရးမႈး(၁)အျဖစ္တာ၀န္ယူသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ခင္ညႊန္႔၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ သမိုင္းပညာရွင္မ်ား၊ဗိသုကာပညာရွင္မ်ားက ယခင္က်န္ရစ္သည့္ မီးသင့္နန္းေတာ္ရာေနရာမွ အၾကြင္းအက်န္မ်ား ႏွင့္ သမိုင္းအေထာက္အထား မ်ားကိုတိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးျပီး အသစ္ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေစခဲ့သည္။ထို႔ေၾကာင့္ ယေန႔ေတြ႔ရွိရသည့္ ကေမာၻဇသာဒီနန္းေတာ္မွာ မူရင္းမဟုတ္ဘဲ အတတ္ႏိုင္ဆံုးတူညီေအာင္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ နန္းေတာ္သစ္သာျဖစ္သည္။

(ေမာင္သုတ)
Ref : wikimyanmar